muhtasar ve mücmel kalmıştır. Fakat bununla beraber her
tâifeye göre (ve ne fikirde bulunursa bulunsun) bu mübârek söz, i'câz-ı Kur'ân'ı ona gösterir ve ispat eder. Bu söz şimdiye kadar i'câz-ı Kur'ân'a karşı çok muannitleri serfüru ettirerek secdeye getirmiş...
YİRMİ ALTINCI SÖZ: ..... 125-139
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ 1* وَاِنْ مِنْ شَىْءٍ اِلاَّ عِنْدَنَا خَزَۤائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ اِلاَّ بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ 2* وَكُلَّ شَىْءٍ اَحْصَيْنَاهُ فِى اِمَامٍ مُبِينٍ * 3
ilâ âhiri.. meâlindeki âyâtın sırr-ı kadere ait ve "iman-ı bi'l-kader" "Hayrihi ve şerrihi minallahi teâlâ"nın isbatına medar mühim bir hakikatını dört mebhas ile öyle bir surette tefsir eder ki; havassın fikirleri yetişmediği esrâr-ı kaderiyeyi, basit avamların zihinlerine takrip edip anlattırıyor. Hatimesinde, en kısa ve en selim ve en müstakim bir tarikın esâsını Dört Hatve nâmıyla tezkiye-i nefsin ve tekemmül-ü ruhun medârı olan dört mühim dersi veriyor. Ve hâtimenin hâtimesinde mesâil-i müteferrikadan altı mesele var ki, birisi Sûre-i Feth'in âhirindeki âyetin bir sırr-ı i'câziyesini açıyor.
YİRMİ YEDİNCİ SÖZ: ..... 140-154
وَلَوْ رَدُّوهُ اِلَى الرَّسُولِ وَاِلٰۤى اُولِى اْلاَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ وَلَوْ لاَ فَضْلُ اللهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لاَتَّبَعْتُمُ الشَّيْطَانَ اِلاَّ قَلِيلاً * 4
âyetinin meâlindeki âyâtın içtihada dair mühim bir hakikatını tefsir eder. Ve bu zamanda haddinden tecavüz edip içtihaddan dem vuranların haddini bildirip, ihtilaf-ı mezâhibin sırrını güzel beyan eder. "Bu zamanda eski zaman gibi içtihad
edebiliriz" diyenlerin ne kadar yanlış hatâ ettiklerini ispat eder. Bu sözün zeylinde Sahabe-i Güzin'in evliyadan yüksek olan mertebelerini gayet parlak bir surette ve kat'i bir tarzda ispat etmekle beraber, Sahabelerin nev-i beşer içinde enbiyadan sonra en mümtaz şahsiyetler olduklarını ve onlara yetişilmediğini kat'i bir surette ispat eder.