İblis'i ilzam ve ehl-i tuğyanı iskât eden gayet mühim bir mektuptur.
Bu mektubun "Dört Mebhas"ı var.
Birinci Mebhas.... 285-294
Şeytanın en müthiş hücumunu def'etmekle, şeytanı öyle bir sûrette ilzam eder ki; içine girerek saklanıp vesvese edecek bir yer bırakmıyor. Ve o kadar kuvvetli delâil-i akliye ile ve katî burhanlarla şeytanı ve şeytanın şakirtlerini ilzam eder ki, şeytan olmasa idiler imana gelecektiler. Fakat maatteessüf şeytan-ı cin ve insin, gayet çirkin dâvâlarını ve desiselerini bütün bütün iptal ve def'etmek için, farazi bir surette onların çirkin fikirlerini zikredip öyle iptal ediyor. Meselâ der ki: "Eğer faraza dediğiniz gibi, Kur'ân kelâmullah olmazsa; en âdi ve sahte bir kitap olurdu. Halbuki meydandaki âsârıyla göstermiş ki, en âli bir kitaptır." İşte bu gibi farazi tâbiratın, titreyerek yazılmasına mecburiyet hasıl olmuştur. Şu mebhasın âhirinde, şeytanın Sûre-i قۤ وَالْقُرْاٰنِ الْمَجِيدِ 2 in fesahat ve selâsetine dair bir vesvese ve itirazını reddediyor.
İkinci Mebhas:.... 294-295
Bir insanda, vazife ve ubûdiyet ve zât itibariyle üç şahsiyet bulunduğunu ve o şahsiyetlerin ahlâkı ve âsârı bazan birbirine muhalif olduğunu beyan eder.
Üçüncü Mebhas:.... 296-302
يَۤا اَيُّهَا النَّاسُ اِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَاُنْثٰى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَۤائِلَ لِتَعَارَفُوا * 1
âyetinin, hayat-ı içtimaiye-i beşeriyenin münasebâtına dair gayet mühim bir sırrını ve insanlar, millet millet ve kabile kabile yaratılmasının mühim bir hikmetini, "Yedi Mesele" ile tefsir ediyor. Bu mebhas, milliyetçilere mühim bir tiryaktır.